Ahmad Joudeh (hij/hem)

”DANCE OR DIE, VOOR MIJ IS ER GEEN ANDERE KEUS”

Tekst: Paul Hofman
Foto: Remon van den Kommer
Video: Paradox Productions

Balletdanser en choreograaf Ahmad Joudeh: ‘Dance or Die’.

Ahmad Joudeh (32) is dit jaar ongetwijfeld de ambassadeur met het meest ontroerende en tegelijkertijd inspirerende levensverhaal. Het ambassadeurschap van Pride 2022 betekent veel voor hem: ‘Ik wil de stem van vluchtelingen zijn. En een boegbeeld van hun in de landen waar ik optreed.’ We spreken hem tussen de repetities door voor zijn dansoptreden voor het World Economic Forum in het Zwitserse Genève. Hij is zichtbaar moe maar als we praten over Pride 2022 lichten zijn ogen op. 

Vluchtelingenkamp
Ahmad wordt geboren in een vluchtelingenkamp in Syrië. Zijn moeder is Syrisch en zijn vader Palestijns. Samen met zijn zuster en broer groeit hij op in het kamp waar het gezin probeert te overleven. Net als hen is hij stateloos. ‘In het kamp werd ik als kind gepest maar ik leerde van jongs af aan voor mezelf op te komen.  Er waren zoveel straatgevechten. Ik vocht letterlijk om te overleven.’ Ahmad is statenloos en gay waardoor hij niet als volwaardig Syrische burger wordt gezien. ‘Ik werd in een hoek gezet.’ 

Liefde voor dans
Hij is amper acht als hij ontdekt dat bewegen en dansen alles voor hem betekent. Zijn vader vindt het maar niets en verbiedt het hem. Maar Ahmad blijft hoe dan ook dansen. ‘Ik volgde mijn hart. Bewegen is mijn leven. Dans is mijn levensadem. Niets kon en kan mij tegenhouden.’ Zijn vader slaat hem en verwondt hem een keer zo erg dat Ahmad een tijdje niet kan dansen. Maar niets en niemand kan de liefde voor dans wegnemen. 

Afschuwelijk
Een Nederlandse documentairemaker ziet hem in Syrië in 2016 optreden. De burgeroorlog in het land is op zijn hevigst. ‘Als ik dans voel ik me vrij. Syrië is mijn land.’ Ahmad heeft nog vaak contact met zijn familie die in Syrië is gebleven. Hij slaat zijn ogen neer. ‘Ik maak me grote zorgen om hun. De hongersnood is groot en de mensen zijn zó arm. Er is gewoon niet genoeg eten. Je kunt je niet voorstellen hoe het is voor mensen die alles verloren: hun kinderen en hun huis.’ De raketten, mortiergranaten, aanslagen, het gruwelijke geweld, hij maakte alles mee. ‘Afschuwelijk.’ Hoe hij in Nederland terechtkomt? Door nationale balletten over de hele wereld, van Australië tot de Verenigde Staten, wordt hij gevraagd danser te worden. ‘Ik wist niets over deze landen.’

Toevalstreffer
Dat hij in Nederland belandt is een toevalstreffer. Dankzij de vasthoudendheid van directeur Ted Brandsen van het Nationaal Ballet komt hij naar Nederland. ‘Hij belde me dagelijks.’

‘Hoewel ik niets wist over Nederland koos ik ervoor hiernaar toe te gaan.’ Het verandert zijn leven totaal. ‘Die vliegreis van vijf uur staat op mijn netvlies gebrand. Alles werd anders.’ Hier werd het onvoorstelbare werkelijkheid. ‘Ik ben vrij.’ Hij heeft sterk het gevoel dat hij in een film zit.

Verwerpelijk
In Syrië merkt hij dat hij jongens leuk vindt. Hij verzwijgt het. ’Geen moment heb ik gedacht uit de kast te komen.’ Op homoseksualiteit staat de doodstraf. Hoewel de Syrische overheid het niet meer toepast doet de terroristische organisatie IS dat wel. ‘Voor jezelf uitkomen als gay betekent dus je dood. Homoseksualiteit is volgens hen onzuiver en verwerpelijk. ‘In mijn optiek ben je niet minder man als je van een man houdt. Dit is het leven dat ik wil leiden. Anders niet.’  

Ahmad is 23 als hij besluit een tattoo met zijn levensmotto Dance or Die te laten zetten op de achterkant van zijn nek, de plek waar het mes hem zou raken in geval van executie. Voor Ahmad Joudeh staat dansen gelijk aan bestaan. Stoppen met dansen is geen optie voor hem.

In Nederland ontdekt hij wat vrijheid is. ‘Hier kon ik eindelijk mezelf zijn. Ik herinner me nog als de dag van gisteren de eerste botenparade van de Gay Pride die ik meemaakte. Het was 2018. Ik moest zó huilen toen ik de roze politieboot zag. Wow. Dat je zo beschermd wordt en jezelf kunt zijn. Ongelooflijk.’ Nooit had Ahmad gedacht zelf mee te varen. ‘Na vijf jaar in Nederland durf ik het wel. Ik vaar mee met UNHCR-boot (United Nations High Commisioner for Refugees). Sinds een tijdje ben ik ook een van de gezichten van deze vluchtelingenorganisatie. Net als hij dat is voor SOS Kinderdorpen. ’Voor een ambassadeurschap maak ik alle tijd.’ Vorig jaar kreeg Ahmad zijn Nederlandse paspoort.

Sprakeloos
Zijn eerste reactie toen hij hoorde dat hij ambassadeur zou worden was een van sprakeloosheid. ‘Het eerste wat me te binnen schoot was hoe Nederland mij waardeert. Een heel speciaal gevoel. Ik ben enorm dankbaar deze rol als ambassadeur in te vullen.’ Voor Ahmad is het een grote stap die hem met trots vervult. Ahmad ziet met eigen ogen dat er binnen de LHBT-community nog discriminatie plaatsvindt. ‘Dat hokjesdenken door in groepen ingedeeld te worden moet stoppen.’

Boodschap
Het wordt zijn boodschap om te benadrukken hoe belangrijk het is in veiligheid en vrede te leven beschermd door de overheid. En voegt hij eraan toe: ‘En dat ongeacht je nationaliteit, religie of gender. Ik wil een voorbeeld zijn voor mensen, er is niets mis mee om totaal jezelf te zijn. Leven zoals je zelf wilt en daarbij lief te hebben wie je kiest.’ De week van Pride Amsterdam 2022 heeft hij in zijn agenda vrijgehouden. ‘Waar ik mensen kan steunen zal ik dat doen. En ik kijk er naar uit ambassadeur te zijn.’ Het leven lacht hem toe. Door zijn talent, uitstraling en bevlogenheid is hij de ideale Pride ambassadeur. Ahmad blijft dansen op muziek van de vrijheid. Stoppen is en zal geen optie voor hem. ’Ik ben trots op wie ik ben en hoe ik leef.’

Pride ambassadeur sinds 2022