Tekst: Tim van Erp
Foto: Jon Haywood
Pride Ambassadeur worden stond al jaren op het wensenlijstje van drag-artiest Janey Jacké (33). Dit jaar is het eindelijk zover. Misschien precies op het juiste moment. ‘Ik heb het gevoel dat ik er nu echt klaar voor ben.’
Het gaat goed, heel goed zelfs, met Janey Jacké. “Elk jaar beter en beter eigenlijk. Ik ben happy, hard aan het werk en heel blij met hoe alles loopt. Ik kan niet anders zeggen.” Janey timmerde al jaren keihard aan de weg als drag queen in Amsterdam toen ze dankzij haar deelname aan het eerste Nederlandse seizoen van RuPaul’s Drag Race in 2020 landelijk bekend werd. Ze eindigde als tweede. Twee jaar later deed ze mee aan RuPaul’s Drag Race: UK vs The World, een internationale allstars-versie van het programma. Hier schopte ze het tot de halve finale.
Daarna stond ze bepaald niet stil. Ze werd jurylid bij RTL4-programma Make Up Your Mind, waarin BN’ers in drag optreden. Was een van de deelnemers van Wie is de Mol?. Won vorig jaar de Europese drag-kampioenschappen. En deed mee aan Miss Continental in de VS, waar zij zesde werd en als eerste Europese deelnemer de Talent Round won. ‘Elk jaar beter en beter’ dekt de lading dus aardig.
Janey werd 33 jaar geleden geboren als Justin Mooijer en groeide op in Volendam. Wanneer ze als Justin over straat gaat, is Janey nooit ver weg – daar getuigen de lange kunstnagels en afgeschoren wenkbrauwen van. In haar portret als Pride Ambassador zien we haar echter in volle glorie als Janey herself. Inclusief haar verstopte boodschap naar het thema LOVE: haar jurk, ontworpen en gemaakt met liefde.
Haar eerste stappen als drag queen zette ze op zestienjarige leeftijd op het feestje van een vriendin – aan alle aandacht en complimenten merkte ze meteen dat ze er aanleg voor had. In het Amsterdamse nachtleven bouwde ze haar skills, onder de vleugel van enkele andere bekende queens, verder uit.
Het is dan ook niet verrassend dat Janey ook in voorgaande jaren altijd al druk was met Pride. “Ik heb zoveel leuks mogen doen. Optreden natuurlijk, op verschillende boten bijvoorbeeld. Ik heb de closing party op de Dam gepresenteerd en daar fantastische artiesten mogen aankondigen: Melanie C, Eleni Foureira, Conchita Wurst. Al die bijzondere feestjes, de hysterische drukte op de Reguliersdwarsstraat… één favoriet moment noemen is onmogelijk. Het is vooral het overkoepelende gevoel dat Pride mij elk jaar geeft: liefde, samenzijn en inspiratie.”
Gure conservatieve wind
Toen de organisatie van Pride aan de lijn hing om haar te vragen als Ambassador, was Janey niet per se verbaasd. “Ik hoopte dit al langer te mogen doen. Maar ik moet wel zeggen dat het voelt als het juiste moment. Ik heb het gevoel dat ik er nu echt klaar voor ben. Een paar jaar terug was ik misschien toch wat meer zoekend: wie is Janey en waar staat ze voor? Doordat we door Drag Race met een groep meiden de wereld in zijn gegooid, zijn we de verschillen tussen elkaar duidelijker gaan zien. Ik weet nu welke boodschap ik uit wil dragen. Die boodschap deel ik bijvoorbeeld ook in talks die ik geregeld geef, bijvoorbeeld op scholen en bij bedrijven. Daar praat ik over wat ons uniek maakt en wat ons verbindt. Het gaat in de wereld vaak over de verschillen tussen mensen, maar we willen allemaal dezelfde dingen: geliefd, gehoord, geïnspireerd worden. Als we het wat meer vanuit die overeenkomsten benaderen, zou er wellicht minder polarisatie, haat en discriminatie zijn.”
Want de gure rechtse wind die momenteel waait, houdt haar wel bezig. “Vooral alles wat er in de VS gebeurt. Daar maak ik me grote zorgen om. Net als de hele wereld, denk ik. Ik heb er gewerkt en aan wedstrijden meegedaan, maar ook vrienden en collega’s wonen. Waar gaat dit heen voor hen, wat betekenen de acties van Trump voor hun leven? Hier in Nederland hebben we ook een rechts kabinet, maar worden in elk geval geen wetten teruggedraaid.”
In het huidige politieke en maatschappelijke klimaat krijgen drag-artiesten een hoop bagger over zich heen: “Dan wordt er gedacht dat wij mensen willen beïnvloeden of kinderen willen ‘overtuigen van onze levensstijl’, bijvoorbeeld met voorleessessies. Wij zijn daar helemaal niet mee bezig. Het enige wat wij willen, is dat je jezelf bent. Dat je jezelf en anderen toeláát om zichzelf te zijn. Soms, als ik online negatieve reacties zie, ga ik de discussie weleens aan. Dan wil ik uitleggen hoe het echt zit. Maar ik weet dat dat geen zin heeft: sommige mensen willen dat helemaal niet leren of begrijpen. Ik focus liever op degenen die naar optredens komen of naar de programma’s kijken waar ik in zit. Dat ik met hen in gesprek raak, is veel belangrijker.”
Bekogeld met M&M’s
Op straat merkt Janey gelukkig weinig van die online haat. “Ik weet dat er ook in het echt genoeg narigheid gebeurt, maar gelukkig krijg ik daar weinig mee te maken. Dat komt deels doordat ik het soms niet meekrijg. Een bijeffect van bekendheid: ik heb het niet altijd door als er naar me gekeken of over me gepraat wordt. Vrienden zien dat eerder dan ik: ‘Zag je hoe die persoon naar jou keek?’ Nee, dat zag ik dus niet. Niet als die blik positief is en evenmin als ‘ie negatief is. Ik leef gewoon mijn leven.”
Janey vertelt dat ze, als ze in drag over straat loopt, juist veel complimenten en lieve opmerkingen van voorbijgangers krijgt. Maar dat wil niet zeggen dat er geen duistere kant is. “Laatst zat ik in de auto op weg naar Amsterdam met een roze zonnebril op en een schapenvachtjas aan. Toen ik de parkeergarage wilde inrijden, begon een groepje jongens te schreeuwen en M&M’s op mijn auto te gooien. Ik dacht: wat een warm welkom in de stad waar ik zo van hou.” Dat klinkt alsof het haar weinig angst inboezemde? “Klopt. Ik vond het vooral grappig en heel, héél triest. Ik dacht: wat bereik je hier nou mee? Ik snap het gewoon niet, waarom mijn aanwezigheid zo’n reactie uitlokt.” Ze verbetert zichzelf: “Nee. Niet ‘uitlokt’. Want dat deed ik niet.”
Bang wordt ze niet zo snel meer. “Daar heb ik bewust voor gekozen, om dat gevoel niet meer toe te laten. Vijftien jaar geleden ben ik in elkaar geslagen in Volendam, waar ik vandaan kom. De tijd daarna was vreselijk. Ik werd paniekerig: kan ik deze route wel pakken? Als deze jongens de bus in lopen, kan ik dan niet beter ergens anders gaan zitten? Zo wilde ik niet leven. En dus laat ik dat gevoel niet meer toe.”
Makkelijker gezegd dan gedaan? “Ja, dat zeggen veel mensen tegen me. Maar voor mij werkt het. Ik hoop dat ik daarin een voorbeeld kan zijn voor anderen. Tuurlijk: ook ik heb mindere dagen. En het is altijd goed om naar je instinct te luisteren en de veiligheid van situaties te blijven inschatten. Maar die immer aanwezige angst – dat wilde ik niet meer.”
Bij Janeys ambassadeurschap komt, hand in hand met haar inspirerende boodschap, óók een portie entertainment kijken. “Dat heb je automatisch als drag queen, net zoals er automatisch een politiek tintje aan drag zit. Ik ben een entertainer: het gaat om lol hebben en het leven vieren. Een traan en een lach. Die entertainmentkant maakt het bovendien allemaal wat luchtiger en menselijker. Geen politicusgesprek in stropdas, maar een laagdrempeliger manier van contact.” Dus hoe Janey het ambassadeurschap precies gaat invullen? Refererend naar Lady Gaga lacht ze: “No sleep! Bus, club, another club, another club, plane, next place!” Duidelijk: dit wordt een wild ride.
Pride ambassadeur sinds 2025
Bekijk alle Pride ambassadeurs.